Deo zbornika Uvod u softversko inženjerstvo

Šablonski metod

Šablonski metod (template method) je obrazac ponašanja koji postavlja osnovne korake algoritma, ostavljajući slobodu implementacije podklasama. Ovaj obrazac dozvoljava podklasama da redefinišu određene korake, bez menjanja osnovne strukture algoritma.

Na primer, na slici, generalizovana klasa je radnik (Worker) u okviru koje se nalaze zajedničke metode za potklase vartogasci (FireFighter), poštari (Postman) i dr. U generalilzovanoj klasi se nalazi template metoda, koja je nazvana DailyRoutine(), u okviru koje je definisan redosled izvršavanja metoda: getup(), eatBreakfast(), goToWork(), work(), returnToHome(), relax() i sleep(). Određene metode u potklasama mogu biti predefinisane, kao na primer, metoda work(), koja će pokazati kako radnici obavljaju svoj svakodnevni posao.

Upotreba

Primeri upotrebe:

Upravljanje procesima sa fiksnim redosledom koraka (npr. proizvodnja u fabrici)
Obrada dokumenata ili datoteka (PDF, Word, CSV)
Testiranje softverskih sistema (automatizovani testovi)
Obrada narudžbi u trgovini (dodavanje proizvoda u korpu, obračun cene, popusti)
Obrada transakcija u finansijskim aplikacijama (uplata, isplata, prenos)
Generisanje izveštaja (finansijski, statistički)
Glavna petlja (game loop) u igrama

Primer: radnici

Evo kako bi izgledao šablonski metod za definisanje svakodnevne rutine različitih radnika, kao što su vatrogasci i poštari:

class Worker {
  // template metoda koja definiše korake
  dailyRoutine() {
    this.getUp();
    this.eatBreakfast();
    this.goToWork();
    this.work();
    this.returnToHome();
    this.relax();
    this.sleep();
  }

  // zajedničke metode za sve radnike
  getUp() {
    console.log('Getting up...');
  }

  eatBreakfast() {
    console.log('Eating breakfast...');
  }

  goToWork() {
    console.log('Going to work...');
  }

  returnToHome() {
    console.log('Returning home...');
  }

  relax() {
    console.log('Relaxing...');
  }

  sleep() {
    console.log('Sleeping...');
  }

  // metoda koja se implementira u potklasama
  work() {
    throw 'Method work() must be implemented in subclass';
  }
}

class FireFighter extends Worker {
  work() {
    console.log('Fighting fire and saving lives...');
  }
}

class Postman extends Worker {
  work() {
    console.log('Delivering mail...');
  }
}

// upotreba
const firefighter = new FireFighter();
firefighter.dailyRoutine();

console.log('---');

const postman = new Postman();
postman.dailyRoutine();

Primer: priprema napitka

Zamislimo da imamo klasu koja upravlja procesom pripreme napitka, a konkretne klase implementiraju specifične načine pripreme za različite napitke (kao što su kafa, čaj).

class Beverage {
  prepareRecipe() {
    this.boilWater();
    this.brew();
    this.pourInCup();
    this.addCondiments();
  }

  boilWater() {
    console.log("Boiling water");
  }

  pourInCup() {
    console.log("Pouring into cup");
  }

  // Ove metode će biti implementirane u podklasama
  brew() {
    throw "brew() mora biti implementiran";
  }

  addCondiments() {
    throw "addCondiments() mora biti implementiran";
  }
}

class Tea extends Beverage {
  brew() {
    console.log("Steeping the tea");
  }

  addCondiments() {
    console.log("Adding lemon");
  }
}

class Coffee extends Beverage {
  brew() {
    console.log("Dripping coffee through filter");
  }

  addCondiments() {
    console.log("Adding sugar and milk");
  }
}

const tea = new Tea();
tea.prepareRecipe();

const coffee = new Coffee();
coffee.prepareRecipe();

Literatura

Angelina Njeguš, Obrasci projektovanja softvera, Univerzitet Singidunum, Beograd, 2023.